زخمی دیگر بر پیکره دریاچه ارومیه؛ انتقال آب چراغ ویس به بانه، توجیه‌پذیر نیست

💧 حوضه‌های آبریز و تهدید تازه برای دریاچه ارومیه

حوضه آبریز سد چراغ ویس شهر سقز، در واقع همان حوضه آبریز رودخانه زرینه‌رود و بخش مهمی از منابع تغذیه‌کننده دریاچه ارومیه است. کارشناسان محیط زیست تاکید دارند که نیاز آبی محیط‌زیستی این رودخانه باید به‌شدت رعایت شود تا امکان احیای دریاچه ارومیه افزایش یابد.

در مقابل، حوضه آبریز موجود در شهر بانه، مربوط به رودخانه مرزی زاب است. بنابراین، هر گونه انتقال آب از سد چراغ ویس به بانه، به معنای جابجایی منابع آبی از حوضه دریاچه ارومیه به رودخانه زاب است که در شرایط کنونی کاهش شدید حجم آب دریاچه، از نظر محیط‌زیستی و مدیریتی توجیه‌پذیر نیست.

سوالات قانونی و مدیریتی

این طرح، علاوه بر چالش‌های محیط‌زیستی، سوالاتی را نیز از نظر قانونی ایجاد می‌کند:

• آیا مجوز تخصیص این انتقال آب از مراجع قانونی، خصوصاً شورای عالی آب، طبق بند «ج» ماده ۴۰ قانون برنامه پنج ساله هفتم، اخذ شده است؟
• چه مکانیسم‌هایی برای تضمین رعایت نیاز آبی محیط‌زیستی حوضه زرینه‌رود در نظر گرفته شده است؟

کارشناسان تاکید دارند که تصمیم‌گیری بدون ارزیابی دقیق اثرات محیطی و رعایت حوضه‌های آبریز، به پایداری منابع آبی و اکوسیستم دریاچه ارومیه آسیب جدی وارد می‌کند.

پیامدهای احتمالی

• افزایش خشکی و آسیب اکوسیستم: کاهش حجم آب در حوضه زرینه‌رود و دریاچه ارومیه، بازسازی اکوسیستم را دشوار می‌کند.
• تشدید بحران آب منطقه‌ای: جابجایی منابع آب بین حوضه‌ای می‌تواند فشار بر کشاورزی، شرب و صنایع پایین‌دست افزایش دهد.
• چالش قانونی و اجتماعی: اجرای پروژه بدون شفافیت قانونی و مشارکت عمومی، منجر به اعتراضات محلی و مشکلات مدیریتی خواهد شد.

راهکار پیشنهادی

شرکت ایفا صنعت غرب معتقد است که برای حفظ منابع آبی و احیای دریاچه ارومیه، اقدامات زیر ضروری است:

1. رعایت دقیق حوضه‌های آبریز: جلوگیری از برداشت و انتقال آب به خارج از حوضه زرینه‌رود تا حد امکان.
2. پایش هوشمند منابع آب: استفاده از کنتورهای هوشمند و سیستم‌های پایش آنلاین برای مدیریت دقیق جریان آب و شناسایی برداشت‌های غیرمجاز.
3. شفافیت قانونی و مدیریتی: انتشار اسناد و مجوزها برای اطمینان از رعایت حقوق محیط زیستی و منابع آبی.
4. مشارکت جامعه محلی: اطلاع‌رسانی و آموزش برای کشاورزان و بهره‌برداران جهت کاهش فشار بر منابع آب موجود.

جمع‌بندی

انتقال آب از سد چراغ ویس به بانه، بدون رعایت نیاز محیط‌زیستی و مجوزهای قانونی، زخمی تازه بر پیکره دریاچه ارومیه خواهد بود. پایش هوشمند منابع آب، مدیریت یکپارچه حوضه‌ها و رعایت اصول قانونی و محیط‌زیستی تنها راه حفاظت از این اکوسیستم حیاتی است.