هجوم به بستر خشک دریاچه ارومیه؛ برداشت غیرقانونی شن و نمک، تهدیدی برای سلامت و محیط زیست

🌊 دریاچه ارومیه؛ از نماد حیات تا شوره‌زار

دریاچه ارومیه، که روزگاری به عنوان نماد حیات و اکوسیستم منحصربه‌فرد شمال غرب کشور شناخته می‌شد، امروز به بستر خشک و شکننده‌ای بدل شده است. هجوم به منابع باقی‌مانده آن، به ویژه برداشت غیرقانونی شن، ماسه و نمک، زخمی تازه بر پیکر محیط زیست منطقه وارد کرده است.

پیامدهای برداشت غیرقانونی

• تشدید طوفان‌های نمکی و گردوغبار: ریزگردهای حاصل از برداشت‌های غیرقانونی، سلامت مردم منطقه را تهدید کرده و بیماری‌های تنفسی و پوستی را افزایش می‌دهند.
• آسیب به اکوسیستم شکننده دریاچه: این اقدامات بستر دریاچه را سست کرده و توان بازیابی طبیعی آن را کاهش می‌دهند.
• تاثیر اجتماعی و اقتصادی: فقر معیشتی در جوامع محلی، انگیزه برداشت غیرقانونی را افزایش داده و برخی کارخانه‌ها صدها تن نمک را برای مصارف صنعتی استخراج می‌کنند.

اقدامات قانونی و نظارتی

حجت جباری، مدیرکل حفاظت محیط زیست آذربایجان غربی، اعلام کرده است که برداشت شن و ماسه از حریم دریاچه ممنوع است و با متخلفان برخورد قانونی خواهد شد. وی تاکید کرد که این اقدامات، علاوه بر تخریب اکوسیستم، موجب تشدید طوفان‌های گردوغبار می‌شوند و باید متوقف گردند.

راهکارهای پیشنهادی

شرکت ایفا صنعت غرب معتقد است که حفاظت از منابع آب و احیای دریاچه ارومیه نیازمند اقدامات چندجانبه و فناوری‌محور است:

1. پایش هوشمند منابع آب و بستر دریاچه: نصب سنسورها و کنتورهای هوشمند در نقاط حساس برای شناسایی برداشت غیرمجاز و ثبت لحظه‌ای داده‌ها.
2. مدیریت جامع اکوسیستم: ایجاد سامانه مدیریت یکپارچه منابع آب و خاک برای بازسازی بستر دریاچه و کاهش ریزگردها.
3. آموزش و مشارکت جامعه محلی: اطلاع‌رسانی درباره اثرات برداشت غیرقانونی و آموزش کشاورزان و جوامع محلی برای جایگزینی معیشت پایدار.
4. کنترل صنعتی: نظارت دقیق بر کارخانه‌ها و فعالیت‌های صنعتی که برداشت مواد معدنی انجام می‌دهند.

جمع‌بندی

هجوم به بستر خشک دریاچه ارومیه، یک فاجعه محیط زیستی و اجتماعی است که نیازمند اقدامات فوری، پایش هوشمند و مشارکت مردمی است. حفاظت و مدیریت منابع آبی و خاکی با استفاده از فناوری‌های نوین، تنها راه حفظ سلامت محیط زیست و آینده پایدار منطقه است.