کاهش سطح آب دریای خزر؛ تهدیدی زیست‌محیطی و ژئوپلیتیکی در شمال ایران

🌊 کاهش چشمگیر سطح آب دریای خزر؛ هشدار درباره پیامدهای زیست‌محیطی و ژئوپلیتیکی

نقشه‌های توپوگرافیک جدید از دریای خزر (کاسپین) نشان می‌دهند که عمق نواحی کم‌رنگ‌تر در شمال این دریا بین ۵ تا ۵۰ متر است؛ مناطقی که عمدتاً در محدوده ساحلی روسیه قرار دارند.

بر اساس داده‌های ماهواره‌ای و مطالعات هیدرولوژیک، سطح آب دریای خزر در چند سال گذشته حدود ۳ متر کاهش یافته و با ادامه این روند، پیش‌بینی می‌شود در ۲۰ سال آینده تا ۵۰ متر افت سطحی را تجربه کند.

این پدیده باعث خواهد شد بخش‌های وسیعی از شمال و شمال‌شرق خزر – به‌ویژه در مجاورت روسیه و قزاقستان – خشک شده و به زمین‌های جدید تبدیل شوند، در حالی‌که مرز آبی ایران تغییر چندانی نخواهد کرد.

💧 کارشناسان بر این باورند که کاهش جریان رودخانه ولگا – که بیش از ۸۰ درصد ورودی آب به خزر را تأمین می‌کند – نقش مهمی در این کاهش دارد. در سال‌های اخیر روسیه سدهای متعددی بر روی ولگا احداث کرده که موجب افت ورودی آب و کاهش تراز دریا شده است.

🔴 در صورت تداوم این روند، پیامدهای اقتصادی، زیست‌محیطی و حتی ژئوپلیتیکی گسترده‌ای برای کشورهای حاشیه خزر پیش‌بینی می‌شود. کاهش منابع آب، تغییرات اقلیمی، مهاجرت جمعیت‌های ساحلی، تهدید زیستگاه‌های آبی و بازتعریف مرزهای ساحلی از جمله مهم‌ترین پیامدهای احتمالی خواهند بود.